Peygamberlerin yaşadığı çağlarda yazılı tarih, arşiv sistemi ya da resmi kayıt tutma geleneği mevcut değildi. Bu yüzden, onların hayatına dair bilgiler daha çok sözlü anlatımlar ve kuşaktan kuşağa aktarılan rivayetlerle şekillenmiştir.

Tarih boyunca yaşanan savaşlar, istilalar, doğal afetler ve toplumsal değişimler birçok kutsal mekânın konumunun unutulmasına, hatta tamamen yok olmasına yol açmıştır. Bu sebeple, bazı peygamber kabirlerinin gerçek yeri günümüzde net olarak bilinememektedir.

Kutsal metinlerde adı geçen peygamberlerle ilgili kabir rivayetleri, hem klasik İslâm tarihçileri hem de ansiklopedik kaynaklarda farklı biçimlerde yer bulmuştur. Ancak bu bilgilerin çoğu tarihsel doğruluktan ziyade rivayet değeri taşımaktadır.

Aynı peygamberin kabri olduğuna inanılan birden fazla yer bulunabilmektedir. Bu durum, farklı toplumların o peygambere duyduğu saygının ve inancın bir yansımasıdır. Dolayısıyla peygamber kabirleri konusunda tek bir doğru yerine, çeşitli bölgelerde kabul gören farklı anlatımların varlığı dikkat çekmektedir.

Hz. Âdem’in (a.s.) Kabri Nerede?

İslâm tarihçilerine göre Hz. Âdem’in (a.s.) kabriyle ilgili birden fazla rivayet bulunmaktadır. Bazı kaynaklarda onun mezarının Mekke’de, özellikle Mina veya Arafat civarında olduğu belirtilirken; başka rivayetlerde Ebûkubeys Dağı ya da Hindistan’daki Nevz Dağı işaret edilir. Bir başka anlatıma göre ise Hz. Nuh (a.s.), tufan sırasında Ebûkubeys Dağı’nda bulunan Hz. Âdem’in naaşını koruma altına almış, tufan sona erdiğinde tabutu tekrar yerine veya Kudüs bölgesine defnetmiştir. Bu farklı anlatımlar, tarihsel olarak net bir yer belirlemenin mümkün olmadığını göstermektedir.

Hz. İdris’in (a.s.) Kabri Nerede?

Hz. İdris (a.s.) diğer peygamberlerden farklı olarak dünyada bir kabre sahip değildir. Rivayetlere göre o, bedeniyle birlikte cennete yükseltilmiştir. Nitekim Peygamber Efendimiz (s.a.v.), Miraç gecesi dördüncü kat semada Hz. İdris’i görmüş ve onunla konuşmuştur. Bu nedenle İslâmî kaynaklarda Hz. İdris’in kabri değil, cennetteki makamı anılmaktadır.

Hz. Nuh’un (a.s.) Kabri Nerede?

Farklı İslâmî rivayetlerde Hz. Nuh’un (a.s.) kabri konusunda çeşitli görüşler bulunmaktadır. Bazı kaynaklar onun Mescid-i Harâm’da, Mültezem ile Makam-ı İbrahim arasında yattığını ifade eder. Diğer rivayetlerde ise kabri Kerek, Cizre veya Necef bölgelerinde olduğu belirtilir. Bu çeşitlilik, Hz. Nuh’un hayatının geniş coğrafyalarda iz bırakmasının bir yansıması olarak kabul edilmektedir.

Hz. Hûd’un (a.s.) Kabri Nerede?

Rivayetlere göre yaklaşık 150 yıl yaşayan Hz. Hûd (a.s.), kavminin helakından sonra iman edenlerle birlikte Mekke’ye yerleşmiş ve burada vefat etmiştir. Bazı tarihçiler onun kabrinin Kâbe ile Zemzem arasında, Hicr bölgesinde bulunduğunu aktarır. Farklı bir görüşe göre ise Hz. Hûd’un kabri Şam’daki Emeviyye Camii’nde yer almaktadır. Bu iki farklı anlatım, Hûd Peygamber’in izlerinin hem Hicaz’da hem de Şam bölgesinde yaşatıldığını gösterir.

Hz. Sâlih’in (a.s.) Kabri Nerede?

Semûd kavminin helak edilmesinin ardından Hz. Sâlih (a.s.)’in inananlarla birlikte Mekke’ye göç ettiği rivayet edilir. Başka kaynaklara göre ise Hz. Sâlih (a.s.) ömrünün sonuna kadar Filistin’in Remle bölgesinde yaşamış ve orada defnedilmiştir. Her iki rivayet de onun tebliğinin Arap yarımadasından Filistin’e kadar geniş bir coğrafyada iz bıraktığını gösterir.

Hz. İbrâhim’in (a.s.) Kabri Nerede?

İslâmî kaynaklara göre Hz. İbrâhim (a.s.) 175 veya 200 yaşında vefat etmiş ve eşi Sâre’nin yanına defnedilmiştir. Mezarının yeri, bugün Filistin’in el-Halîl (Hebron) kentinde bulunan “Hz. İbrâhim Camii” (Machpelah Mağarası) olarak bilinen kutsal mekândadır. Bu bölge hem Müslümanlar hem Yahudiler tarafından büyük saygı görmektedir. Hz. İbrâhim’in kabrinin burada bulunması, onu “Halîlullah – Allah’ın dostu” olarak anan inançların ortak mirası hâline getirmiştir.

Hz. Lût’un (a.s.) Kabri Nerede?

Kaynaklarda Hz. Lût’un (a.s.) 142 yaşında vefat ettiği ifade edilse de, kabrinin tam yeri kesin olarak bilinmemektedir. Farklı rivayetlerde çeşitli bölgeler zikredilse de tarihçiler arasında ortak bir görüş bulunmamaktadır. Bu nedenle Hz. Lût’un kabri, konumu belirsiz olan peygamber mezarları arasında yer alır.

Hz. İsmâil’in (a.s.) Kabri Nerede?

Hz. İsmâil (a.s.), peygamberlik göreviyle uzun yıllar Hicaz bölgesinde insanlara tevhid inancını anlatmıştır. Cebrâil (a.s.) tarafından kendisine öğretilen hac ibadetinin esaslarını halka öğretmiş, Kâbe’nin hizmetini ömrünün sonuna kadar yürütmüştür. Rivayetlere göre 137 yaşında vefat eden Hz. İsmâil (a.s.), annesi Hz. Hâcer’in yanına, Kâbe’nin yakınındaki Hicr bölgesine defnedilmiştir. Bu bölge, bugün Müslümanlar tarafından kutsal kabul edilen alanlar arasında yer almaktadır.

Hz. İshak’ın (a.s.) Kabri Nerede?

Hz. İshak (a.s.), ömrünün son dönemini ailesiyle birlikte bereket içinde geçirmiştir. Kaynaklarda 170 yaşında vefat ettiği belirtilir. Vefatının ardından çocukları, onu babası Hz. İbrâhim (a.s.)’in yanına defnetmiştir. Hz. İshak’ın kabri bugün Filistin’in el-Halîl (Hebron) kentinde, Makpela Mağarası’nda yer almakta olup hem Müslümanlar hem de Yahudiler tarafından kutsal kabul edilmektedir.

Hz. Yakûb’un (a.s.) Kabri Nerede?

Hz. Yakûb (a.s.), 147 yaşında vefat etmeden önce, naaşının atalarıyla aynı yere defnedilmesini vasiyet etmiştir. Vasiyeti üzerine naaşı, Filistin’in el-Halîl kentinde bulunan Makpela Mağarası’na taşınmış ve burada Hz. İbrâhim (a.s.), Hz. Sâre, Hz. İshak (a.s.) ve eşi Rebeka ile birlikte defnedilmiştir. Bu mekân günümüzde “Hz. İbrâhim Camii” olarak bilinmekte ve üç semavi din tarafından ziyaret edilmektedir.

Hz. Yûsuf’un (a.s.) Kabri Nerede?

Hz. Yûsuf (a.s.), Mısır’da vefat ettikten sonra naaşı mermer bir sanduka içerisine konularak Nil Nehri kıyısına defnedilmiştir. Rivayetlere göre Hz. Mûsâ (a.s.), İsrailoğullarını Mısır’dan çıkarırken Hz. Yûsuf’un naaşını da beraberinde götürmüştür. Daha sonra, Hz. Yeşû’nun döneminde naaşı Şekem yakınlarında, Yakûb’un kuyusunun bulunduğu bölgeye nakledilmiştir. Bugün Hz. Yûsuf’un kabrinin Filistin’in Batı Şeria bölgesindeki Nablus şehrinde yer aldığı kabul edilmektedir. Türbesi, Gerizim ve Ebal dağları arasındaki vadinin doğu girişinde, Yakûb Kuyusu’nun yaklaşık 300 metre kuzeybatısında, Tell Balata antik yerleşimi yakınlarında bulunmaktadır. Bu bölge tarih boyunca hem dinî hem de kültürel açıdan büyük öneme sahip olmuştur.

Hz. Eyyûb’un (a.s.) Kabri Nerede Bulunuyor?

Rivayetlere göre Hz. Eyyûb (a.s.) sabrın ve teslimiyetin sembolü olarak yaşamış, ömrünün sonunda 93 ya da 140 yaşında vefat etmiştir. (Bkz. Ö. N. Bilmen, Kur’ân-ı Kerim’in Türkçe Meâl-i Âlisi ve Tefsiri, IV, 2174) Buhari şârihi Aynî, Hz. Eyyûb’un (a.s.) kabrinin Şam bölgesinde, Besne adlı yerde bulunduğunu belirtmiştir. Bununla birlikte, farklı kaynaklarda Güneydoğu Anadolu’nun bazı bölgelerinde de ona nispet edilen türbeler bulunduğu bilinmektedir.

Hz. Şuayb’ın (a.s.) Kabri Nerede?

Medyen halkına gönderilen Hz. Şuayb (a.s.), kavminin helakinden sonra iman edenlerle birlikte Hicaz bölgesine göç etmiştir. Rivayetlere göre Mekke civarında vefat etmiş ve Kâbe’ye yakın bir bölgeye defnedilmiştir. Şuayb Peygamber’in kabriyle ilgili farklı coğrafyalarda çeşitli rivayetler bulunsa da, İslâm tarihçileri genellikle Mekke merkezli bu anlatımı daha güçlü kabul ederler.

Hz. Mûsâ’nın (a.s.) Kabri Nerede?

Kur’an’da yeri açıkça belirtilmeyen Hz. Mûsâ’nın (a.s.) kabri hakkında rivayetlerde Kudüs yakınları işaret edilir. Resûlullah (s.a.v.) bir hadisinde şöyle buyurmuştur:

“Vallahi, ben orada olsaydım, onun yol kenarındaki kızıl kum tepesinin yanındaki kabrini size gösterirdim.”
(Sa‘lebî, s. 188–190)

Bu rivayete göre Hz. Mûsâ’nın kabri, Mescid-i Aksâ ile Eriha arasında, kızıl kum tepelerinin bulunduğu bölgede yer almaktadır.

Hz. Hârûn’un (a.s.) Kabri Nerede?

Hz. Hârûn (a.s.), Tih çölünde kardeşi Hz. Mûsâ (a.s.) ile birlikte halkına rehberlik etmiş ve 117 yaşında vefat etmiştir. Rivayetlerde onun bir dağın zirvesinde toprağa verildiği belirtilir. Bugün Ürdün sınırlarında yer alan “Cebel-i Hârûn” (Hârûn Dağı) bu rivayetle özdeşleştirilmiş ve yüzyıllardır ziyaret edilen bir kutsal mekân hâline gelmiştir.

Hz. Dâvûd’un (a.s.) Kabri Nerede?

Hz. Dâvûd (a.s.), 30 yaşında kral olmuş ve 40 yılı aşkın bir süre hüküm sürmüştür. Yetmiş bir yaşında vefat eden Hz. Dâvûd’un (a.s.) kabri, Kudüs’te Sion Tepesi’nde, Mescid-i Aksa’nın güneybatısında yer almaktadır. “Dâvûd Şehri” olarak anılan bu bölge, tarih boyunca hem İslâm hem Yahudi hem de Hristiyan kaynaklarında kutsal kabul edilmiştir.

Hz. Süleyman’ın (a.s.) Kabri Nerede?

Hz. Süleyman (a.s.)’ın 40 yıl süren bir yönetim dönemi olduğu, 52 veya 53 yaşında vefat ettiği rivayet edilir. (Mes‘ûdî, I, 58; Sa‘lebî, s. 328) Onun kabrinin Kudüs’te, Beytülmakdis olarak bilinen kutsal bölge içinde, Kubbetü’s-Sahra ve Mescid-i Aksâ Kıble Mescidi’nin yer aldığı alanda bulunduğu aktarılır. Hz. Süleyman’ın kabri, mukaddes mekânlar arasında önemli bir yere sahiptir.

Hz. Yûşâ’nın (a.s.) Kabri Nerede?

Hz. Yûşâ’nın (a.s.) kabrine dair rivayetler farklıdır. Anadolu’da en bilinen inanç, onun İstanbul’un Beykoz ilçesindeki Yûşâ Tepesi’nde medfun olduğudur. Bu görüş, Yahyâ Efendi Hazretleri’nin bir kerametinde bu yerin işaret edilmesine dayanır. Ancak bazı kaynaklar, Hz. Yûşâ’nın (a.s.) Nablus civarında veya Halep yakınlarındaki Ma‘arra bölgesinde defnedildiğini belirtmektedir. Dolayısıyla, onun kabri konusunda kesin bir yer birliği bulunmamaktadır.

Hz. Yahyâ’nın (a.s.) Kabri Nerede?

Hz. Yahyâ (a.s.), adalet ve hakkı savunmasıyla tanınmış, dönemin yöneticisi Herod Antipas’ın gayrimeşrû evliliğini eleştirdiği için hapse atılmış ve daha sonra başı kesilerek şehit edilmiştir. Başının Şam’daki Emeviyye Camii’nde muhafaza edildiği, bedeninin ise farklı bir yerde defnedildiği rivayet edilir. Şam’daki bu türbe, Müslümanlar ve Hristiyanlar tarafından büyük bir saygıyla ziyaret edilmektedir.

Hz. Îsâ’nın (a.s.) Kabri Nerede?

Kur’an-ı Kerim’de şöyle buyrulmuştur:

“Bilakis Allah, onu (Îsâ’yı) kendi katına yükseltti. Allah, azizdir, hüküm ve hikmet sahibidir.”
(en-Nisâ, 158)

Bu ayet, Hz. Îsâ’nın (a.s.) Yahudiler tarafından öldürülmediğini, Allah’ın kudretiyle kurtarıldığını açıkça bildirir. Müslüman inancına göre Hz. Îsâ (a.s.) çarmıha gerilmemiştir; Allah onu semaya yükseltmiştir. Dolayısıyla yeryüzünde Hz. Îsâ’ya ait bir kabir bulunmamaktadır.

İslâm âlimleri, onun Allah katındaki özel bir makama yükseltildiği ve kıyamete yakın bir zamanda tekrar dünyaya döneceği konusunda ittifak etmişlerdir. Rivayetlere göre Hz. Îsâ (a.s.) yeniden yeryüzüne indiğinde adaletle hükmedecek, yanlış inançları ortadan kaldıracak ve bütün insanlık tek bir din olan İslâm’da birleşecektir.

Hz. Muhammed’in (s.a.v.) Kabri Nerede?

Son peygamber olan Hz. Muhammed Mustafa (sallallahu aleyhi ve sellem), Hicrî 11. yılın Rebîülevvel ayının 12. gününde, milâdî takvime göre 8 Haziran 632 Pazartesi günü, 63 yaşında Medine-i Münevvere’de vefat etmiştir.

Efendimiz (s.a.v.), vefat ettiğinde Hz. Âişe (r.anhâ) validemizin odasında bulunuyordu ve son sözleri “Refîk-ı A‘lâ’ya (en yüce dosta)” kavuşma arzusunu ifade ediyordu. Onun mübarek kabri, bugün Mescid-i Nebevî’nin içinde, Ravza-i Mutahhara olarak bilinen kutsal alandadır.

Bu mübarek mekân, milyonlarca Müslüman tarafından ziyaret edilmekte; selam ve salâtlarla Peygamber Efendimiz’e olan sevgi ve bağlılık burada dile getirilmektedir. Mescid-i Nebevî, Hz. Ebû Bekir (r.a.) ve Hz. Ömer (r.a.)’ın kabirlerini de içinde barındırmakta olup İslâm dünyasının en kutsal üç mekânından biridir.